Çevirmenler, dünyanın sosyal, ekonomik, sanatsal, medikal, hukuki, teknik, edebi vs alanında aklınıza gelebilecek her sektörde etkileşim halinde olmasını sağlayan temel köprüler, kültürler arasındaki kapalı kapıların görünmez anahtarlarıdır. Maddi veya manevi olarak tarihin en başından beri tüm insan ilişkilerinde adları geçmeyen kahramanlar olarak görev almışlardır. Rönesans başta olmak üzere insanlığı ileriye götüren tüm gelişmeler çevirmelerin kalemlerinin izlerini taşır. Bu yüzden bugün çevirmenlerin ve çeviriye görev veren herkesin günüdür.
DÜNYA ÇEVİRİ/ ÇEVİRMENLER GÜNÜ NE ZAMAN VE NE ZAMANDAN BERİ KUTLANMAKTADIR?
Dünya Çeviri veya yaygın kullanımı ile Çevirmenler Günü; Uluslararası Çevirmenler Federasyonu'( Orjinal ismi ile International Federation of Translator)nun çevirmenleri bir araya getirmek ve sektörü tanıtmak için yaptığı çalışmaların sonuç vermesi ile 1953 yılından beri her yıl 30 Eylül’de kutlanmaktadır.
DÜNYA ÇEVİRİ/ ÇEVİRMENLER GÜNÜ NEDEN 30 EYLÜL’DE YAPILMAKTADIR?
Çeviri Günü olarak 30 Eylül’ün seçilmesinin özel anlamı ise bugünün Saint Jerome günü olmasıdır. Saint( Aziz ) Jerome milattan sonra 5. yüzyılın başlarında İbranice yazılmış metinleri ( Eski Ahit) baz alarak İncil’in Latince çevirisini yapan kişidir ve kendisinin yaptığı bu çeviri 7. yüzyılda dünyanın her yerine yayılması sebebiyle çok bilindik ve çeviride bir kaç önemli hata barındırsa da düzeltilmiş versiyonu ile hala geçerli bir konuma sahiptir. 1546 yılında Katolik Kilise’sinin bu çeviriyi resmi tercüme ilan etmesi ile de resmiyet kazanmıştır. Bu çeviri sayesinde İncil hem çok fazla insana ulaşmış ve anlaşılır olmuştur. Dünyanın dengesini değiştiren bu çevirmenin anısına bugünün kutlanması da çevirinin önemini pekiştiren bir unsurdur.
DÜNYA ÇEVİRİ/ ÇEVİRMENLER GÜNÜ’NÜN AMACI NEDİR?
Buradaki resmi amaç çeviri sektöründe görev alan tüm çeviri emekçilerini ve dil işçilerini onore etmek ve sektöre ait dayanışma ve birliği kuvvetlendirmektir. Her sene 30 Eylül’de tüm ülkelerdeki çeviri sektöründe görev alan firmaların desteği ve uluslararası çeviri birliklerinin de katılımıyla bu yönde etkinlikler yapılmaktadır. Bu sayede globalleşen ticaret ilişkilerinin de yardımı ile uzmanlık dalları artan, resmi çeviri dernekleri ve bu derneklere üye resmi yeminli çeviri büroları ile kalite ve standartlarını belli normlara oturtan çevirmenlik mesleğinin tanınmasını ve bu mesleğe hak ettiği değerin verilmesini sağlanmaktadır.
DÜNYADA ÇEVİRİ/ ÇEVİRMENLER GÜNÜ NASIL KUTLANMAKTADIR?
Dünyada 30 Eylül, FIT tarafından ve UNESCO tarafından düzenlenen etkinliklerle kutlanmaktadır. Bu çerçevede FIT her yıl için 30 Eylül’den önce resmi bir açıklama yapar ve her yıl için ayrı bir konu belirler. Bu konular genelde çeviri sektörünün önemini belirten veya sorunlarının altını çizen konulardır. 2011 yılında “Kültürel Köprüler” olarak belirlenmiştir ve bu konuda yapılan resmi açıklamanın çevirisi de özetle şu şekildedir: ” Kültürel köprüler nitelikli iş yapan ve sorumlulukla hareket eden çevirmenlerin varlığı, çabası ve yaratıcılığı olmadan kurulamaz. Dünyada olan biteni izlemek, kültürel değerleri tanımak ve yeniliklerle zenginleşmek, kendini dünyaya anlatmak, dünya ortak kültürüne kendi değerleriyle katılmak, uluslararası ekonomik ilişkileri sürdürmek… Bütün bunlar ülkelerin, toplumların, kuruluşların ve insanlığın varoluşunu belirlemektedir. Bu yaşamsal alanın önde gelenleri, çeviri işinin erbaplarıdır. Yine 2012 yılında ise Kültürlerarası İletişimin Anahtarı olarak Çeviri ( “Translation as InterculturalCommunication” ) olarak belirlenmiştir. Burada yine çevirinin kültürlerarası insani, ticari, sosyal ve maddi olarak kurduğu köprülerden ve bu köprülerin kurulmasındaki kilit önemi vurgulanmış oluyor. Her sene bu konu belirlenip resmi olarak yayınlandıktan sonra dünyanın her yerindeki filologlar/ dilbilimcileri, çevirmenler, çeviribilim öğrencileri, çeviri birlikleri ve çeviri sektörü ile ilgilenen herkes konu ile ilgili fikrini belirtmekte ve ortaya çok güzel dayanışmalar, sektöre ait sorunlara yönelik çözümler ve çeviri sektörünün kalitesini arttırmaya yönelik standartlar çıkmaktadır. Son yıllarsa sosyal medyanın gücünün artması ile etkinliğe katılan çevirmenlerin sayısı artmaktadır.
ÜLKEMİZDE ÇEVİRİ/ ÇEVİRMENLER GÜNÜ NASIL KUTLANMAKTADIR?
Ülkemizde FIT üyesi çeviri büroları, TUÇED, ÇİD, TÜÇEB, Çeviri Derneği gibi resmi kuruluşların temsilcileri bu konuda ülkemizdeki çeviri bürolarının ve yeminli çevirmenlerin davet edildiği çeşitli organizasyonlar düzenlemektedirler. 2008 yılında ilk defa resmi olarak kutlanan Dünya Çeviri Günü, 2012 yılında ülkemizdeki tüm serbest çevirmenlerin, çeviri derneklerinin ve çeviri bürolarının, kamu çevirmenlerinin ve çeviri yapılan kamu kuruluşlarının (Avrupa Birliği Bakanlığı Çeviri Eşgüdüm Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı Tercüme Dairesi Başkanlığı, Başbakanlık Basın Yayın Genel Müdürlüğü Tercüme Dairesi Başkanlığı) ve çeviri öğrencilerinin katıldığı organizasyon ile kutlanmış ve önemli adımlar atılmıştır.